Jasenica: Putovanje od izvora do ušća

Odlučili smo da se upustimo u istraživanje i upoznavanje sa jednim od najlepših delova prirodne lepote Srbije – slivom reke Jasenice. Ova reka predstavlja ne samo vodeni tok, već i životnu arteriju čitavog ovog područja. Kroz naše putovanje, pratili smo njen tok i otkrivali tajne koje krije u svakom zavoju, osluškivali priče koje su ispričane uz njen mirni i žubor, istraživali istorijsko i kulturno nasleđe koje nosi sa sobom. Sledite nas u ovoj avanturi dok zajedno otkrivamo čari i tajne sliva reke Jasenice.
U dubokom naručju Šumadije, gde se prošlost i sadašnjost isprepliću kao niti nevidljivog tkiva, tiho klizi reka Jasenica. Njena priča počinje na istočnoj padini planine Rudnik, tamo gde sunce prvo zarije svoje zlatne prste u prostranstvo neba. Izvire izvorom čistim kao suza, ispod Cvijićevog vrha u mestu zvanom Teferič.
Odatle, kao sanjiv plesač, Jasenica nežno klizi ka severozapadu, umilno prihvatajući u svoje krilo kristalne kapljice Zlatarice, da bi potom kroz šumovite predele nastavila svoj put ka istoku. U svom mirnom toku, prihvata darove drugih reka, poput Jarmenovačke i Srebrenice, svačije priče noseći u svom naručju.
Na kraju svog putovanja, Jasenica se konačno stapa sa Velikom Moravom, tiho i ponizno, kao zavetna pesma koja se gubi u beskrajnom horizontu. Njena dužina od 79 kilometara isprepletana je sa istorijskim nasleđem i kulturom ovog kraja, a sliv koji obuhvata 1356 km² Šumadije priča je o snazi i lepoti prirode.
U srcu ovog magičnog predela, Topola i Smederevska Palanka stoje kao stražari vekova, svedoci vremena. Sa prosečnim proticajem od oko 4,7 m³/s, Jasenica je kraljica voda, pokazujući svoju moć i veličanstvenost u svakom ćošku ove čarobne zemlje.
I dok se Sunce lagano povlači za horizont, a senke pokrivaju ovo carstvo tišine, reka Jasenica ostaje kao večna čuvarica tajni ovog kraja, oslikavajući svoju beskonačnu lepotu u svakom milimetru svoga toka. Duž svog puta, Jasenica nudi izuzetan pejzaž i prirodnu lepotu, obogaćujući zemlju Srbiju svojim blagoslovom, dok prolazi kroz idilična sela poput Guriševaca, Jarmenovaca, Manojlovaca, Donje Šatornje, Blaznave, Stragara, Kotraže, Ovsišta, Božurnje, Žabara, Goroviča, Junkovca, Šuma, Natalinaca, Sepaca, Bašina, Mramorca, Pridvorica, Vodica, Kruševa i Velikog Orašja. Kroz teritoriju opština Topola, Kragujevac, Rača, Smedrevska Palanka i Velika Plana, Jasenica je poput žile koja povezuje srce Šumadije.
Reka Jasenica predstavlja dragoceni deo kulturnog i prirodnog nasleđa Šumadije i Srbije. Njen mirni tok i bogata istorija obogaćuju ovaj predeo, nudeći oazu mira i lepote svima koji je posete. Kao životna arterija koja hrani ove krajeve, Jasenica zaslužuje našu pažnju i brigu. Pozivamo sve ljubitelje prirode da je čuvaju, neguju i očuvaju za buduće generacije, kako bi i one mogle uživati u njenom čarobnom zagrljaju.
Topola i Jasenica
Jasenica je najduža i najbogatija vodom reka Šumadije, teče sa severoistočne padine
Rudnika, ispod Cvijićevog vrha, od glavnog izvora Teferiča (880m) do ušća u Veliku Moravu kod Orašja, dužinom toka od 79 km, sa površinom sliva 1.345 km2 i prosečnim proticanjem od 7,7 m3 u sekundi.
Ukupna dužina toka Jasenice kroz teritoriju topolske opštine je oko 45 km. Na
teritoriji topolske opštine reka Jasenica prima tri desne i šest levih značajnijih pritoka.
Desne pritoke su: Jarmenovačka reka (oko 6,5 km), Rakičevica (oko 6,5 km) i Trnava (dužine oko10 km). Sa leve strane u Jasenicu se ulivaju: Potočajac (oko 2,5 km), Vojkovačka reka (oko 4,5 km), potok Vučak (oko 2,5 km), Raslavica (oko 9 km), Crešljanski potok (oko 9 km) i Kloka (oko 14,5km).
Pritoke Jasenice u njenom gornjem toku, na kratkom rastojanju do Jarmenovca su rečice sa
velikim padom. Takođe i Jasenica ima veliki pad od izvorišta na 880 metara nadmorske visine do Jarmenovca gde je rečno korito na oko 310 metara nadmorske visine, tj. na dužini od 12 km ukupni rečni pad Jasenice iznosi oko 570 m.
Međutim od ovog mesta pa sve do napuštanjateritorije topolske opštine kod Natalinaca, gde je rečno korito na 135 metara nadmorskevisine, ukupni pad Jasenice je oko 175 metara. Jasenica nizvodno od sela Žabare ima karakter prave ravničarske reke, sa izrazito vijugavim tokom, plitkim koritom koje je obraslo rastinjem.
Izvor: NOVINicE